1970 yılının öne çıkan şarkıları

-
Aa
+
a
a
a

Bu haftaki programımızda, tam elli yıl öncesine doğru bir yolculuğa çıktık ve 1970 yılının popüler parçaları ile bu parçaların arkasındaki birbirinden ilginç hikâyeleri keşfettik. Programda Joe Dassin ve Mike Brant'ın liste başı şarkılarının yanı sıra Barbara, Françoise Hardy ve Léo Ferré'ye ait eserlere de yer verdik. 

Barbara

Programa Brigitte Bardot'nun seslendirdiği Tu veux ou tu veux pas – İstiyor musun, istemiyor musun adlı şarkıyla başladık. Aslında ilk olarak Marcel Zanini tarafından 1969’un son günlerinde kaydedilmişti parça. Brezilyalı Wilson Simoal’in Nem Vem Que Não Tem adlı şarkısından Pierre Cour tarafından Fransızcaya uyarlanmıştı. Parçayı çok kısa süre sonra Bardot da kaydetti ve şarkının erotik olarak tanımlanabilecek sözlerine karşın, Zanini versiyonunun başarısına ulaşamadı ilginç bir şekilde.

İtalyan yönetmen Sergio Gobbi’nin Le temps des loups – Kurtların zamanı adlı suç filmi; 1970'in Ocak ayında gösterime girmişti. Filmin başrollerinde; Robert Hossein, Virna Lisi ve Charles Aznavour yer alıyordu. Aznavour aynı zamanda filmin orijinal müziklerine de imza atmıştı. Ertesi yıl, Les galets d’Étretat filminin müzikleri için de bir araya gelecekti Gobbi ve Aznavour.

1970 yılının merakla beklenen organizasyonlarından biri de o yıl Amsterdam’da düzenlenen 15. Eurovision Şarkı Yarışmasıydı. On iki ülkenin katıldığı yarışmadaki tam beş şarkı Fransızca sözlere sahipti. İrlanda adına yarışan Dana, All Kinds of Everything adlı şarkısıyla gecenin galibi olurken bir önceki yıl Oh Lady Mary adlı parçasıyla büyük ses getiren David Alexander Winter, Lüksemburg adına yarışmış ve geceyi sıfır puanla son sırada tamamlamıştı. Yarışmada Fransa’yı Guy Bonnet temsil etmişti. Bonnet 1968’de Isabelle Aubret yorumuyla Fransa’ya birinciliği getiren La source adlı şarkının hem sözlerine hem de bestesine imza atmıştı. Bu yarışmada ise 8 puanla dördüncü sırayı İsviçre ve İspanya’yla paylaştı. Sanatçının, 21 Mart 1970 gecesi seslendirdiği Marie-blanche adlı şarkının sözleri André-Pierre Dousset, müziği ise kendi imzasını taşıyor.

Biraz da 1970 yılının Fransız müzik listelerine göz atarsak: Ocak ayı boyunca bir önceki yılın sonunda piyasaya çıkan Adieu Jolie Candy zirvedeydi. Şubatta Joe Dassin, C’est la vie Lily adlı parçayla devraldı ondan birinciliği. Mart ayında bu kez Demis Roussos’un solisti olduğu Aphrodite’s Child grubunun It’s five o’clock adlı şarkısı oturdu bir numaraya. Nisanda ise Mike Brant, Laisse-moi t’aimer adlı parçasıyla Mayıs sonuna kadar kalacağı birinci sıraya yükseldi. Sanat kariyerine otellerde Musevi halk şarkılarını seslendirerek başlamıştı İsrail asıllı Brant. Asıl adı Moshe Brand’dı.  Güçlü sesi ve sıcak gülümsemesiyle özellikle kadın izleyicilerden büyük ilgi görüyordu. 1968’in kış aylarında, bir otelde sahne aldığı Tahran’da, Sylvie Vartan ve Carlos’la karşılaşması hayatının dönüm noktası oldu. Vartan’ın teklifi üzerine Fransa’ya geldi ve burada besteci Jean Renard’la tanıştı. Renard’ın onun için yazdığı ilk şarkı da Laisse-moi t’aimer idi. Şarkıyı tek kelime Fransızca bilmeden kaydetti ve buna rağmen büyük yankı uyandırdı. Bunun ardından da yetmişlerin ilk yarısı boyunca C’est ma prière, Dis-lui ve Viens ce soir gibi pek çok hit şarkıyı seslendirdi fakat tüm bu başarılar mutluluğu getirmedi ne yazık ki. 25 Nisan 1975 günü, Paris’te bir binanın terasından kendini boşluğa bıraktığında henüz yirmi sekiz yaşındaydı Mike Brant.

.

Kariyerine altmışların ortasında başlayan Michel Sardou, o günden beri bir türlü bir hit parçaya imza atamamıştı. Bir akşam söz yazarı Vline Buggy ile yemek yerken ona "Cumartesi akşamları düzenlenen panayır tarzı eğlencelerle ilgili neşeli bir parça yazmak ister misin?" diye sordu. Bu fikir Buggy’nin hoşuna ve sözleri kaleme aldı. Parçanın bestesini de Jacques Revaux yaptı ve Sardou Ocak ayında kayıt için stüdyoya girdi. Şarkı; 45’liğin B yüzünde yer alıyordu ama gerek RTL radyosunun sık sık programlarında yer vermesi gerekse Sardou’nun katıldığı bir televizyon programı sayesinde müzikseverlerin dikkatini çekmeyi başararak 500 binin üzerinde bir satış rakamına ulaştı. Les bals populaires adlı bu parça, Fransa’da hâlâ çoğu kutlamada ya da evlilik töreninde koro halinde söylenir. 

1970 ilkbaharının ses getiren organizasyonlarından biri de mayıs ayında düzenlenen Cannes Film Festivali’ydi. Festival geçen günlerde kaybettiğimiz Michel Piccoli’nin başrolü Romy Schneider’la paylaştığı Les choses de la vie adlı Claude Sautet filmiyle açılmıştı.  Mayıs ayında piyasaya çıkan albümlere baktığımızda ise Léo Ferré’nin ünlü “Amour, anarchie” adlı çalışması göze çarpıyor. 68 olayları sırasındaParis sokaklarına öğrenciler tarafından kurulan barikatları ziyaret etmemesi nedeniyle eleştirilmişti Ferré ama o, bu eleştirilere “Ben zaten yirmi yıldır kendi barikatlarımı kuruyorum” sözleriyle yanıt vermişti. 1969 yılında, önceki yıl yaşanan olayları konu alan Comme une fille ve L’été 68 gibi şarkıları yayınlayan sanatçı, 1970’teyse bu kez 68 ruhunu bestelerine taşımıştı. O zamana kadar genellikle şanson tarzını benimseyen Ferré, bu albümde şansonu rock müzikle buluşturmuştu. Albüm bu nedenle, Fransa’da yayınlanan Rolling Stone ve Les Inrocks gibi dergilerce gelmiş geçmiş en iyi Fransız rock müzik albümleri arasında gösterilir. 

1970'in yaz aylarına damga vuran şarkılardan biri de Mireille Matthieu'nün seslendirdiği Patricia Carli imzalı Pardonne-moi ce caprice d’enfant idi. O yılın yaz aylarında piyasaya çıkan bir başka şarkı da Joe Dassin’in seslendirdiği L’Amérique. New York doğumlu Joe Dassin’in babası Jules Dassin ünlü bir yönetmendi. Ne var ki kırklı yılların sonunda, bir cadı avına dönüşen McCarthy soruşturmaları nedeniyle Amerika’yı terk etmek zorunda kaldı Dassin ailesi ve 1949’da Fransa’ya yerleşti. Bu yüzden Amerika denince pek de hoş anılar gelmiyordu Joe Dassin’in aklına. Bununla birlikte İngiliz Christie grubunun Yellow River adlı şarkısını Pierre Delanoë ile birlikte Fransızcaya uyarlamaya çalışırken nakarat kısmı için en uygun kelime olarak L’Amérique yani Amerika çıkmıştı ikilinin karşısına. Bunun üzerine Joe Dassin, şarkıda kendi hikâyesini değil de, 1900’lerin başında Rusya’dan Amerika’ya göç eden büyükbabası Samuel Dassin’in öyküsünü, onun bu ülkeye gelirken kurduğu hayalleri anlatmaya karar verdi. Böylelikle 1970 Haziran’ında piyasaya çıktı şarkı, Eylül ve Ekim aylarında da müzik listelerinin zirvesine oturarak Joe Dassin klasikleri arasındaki yerini aldı. 

Biraz da 1970 yılında dünyada neler olup bittiğine bakarsak: o yılın mart ayında Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme anlaşması kırk üç ülkenin onayıyla yürürlüğe girmişti, 11 Nisan’da aya gitmek üzere yola çıkan Apollo 13 uzay aracı, fırlatılmasından iki gün sonra meydana gelen bir patlama sonrasında bu görevini tamamlayamamıştı. Yine nisan ayında, Paul McCartney’nin gruptan ayrıldığını açıklamasının ardından Beatles resmi olarak dağılmıştı. O yılın 14 Temmuz’unda, Fransa’da dünyaya gelen İspanyol asıllı tenor Luis Mariano, 23 Eylül’de ise şarkıcı ve oyuncu Bourvil hayata veda etmişti. Yine 1970’in sonbahar aylarında, Françoise Hardy de, onuncu stüdyo albümü "Soleil"i yayınlamıştı. Birçok uyarlama şarkı yer alıyordu albümde. Bunlardan biri de orijinali Mick Jones ve Tommy Brown’a ait olan Song of winter'dı. Fransızcaya Fleur de lune adıyla uyarlanan şarkının sözleri de yine Françoise Hardy’ye aitti. 

Johnny Hallyday 1970'in ilkbahar aylarında Jésus Christ adlı single’ı ile listelerin bir numarasına oturmuştu. Bu şarkıyı da içeren “Vie” adlı albümse 1970’in Kasım ayında yayınlandı. Albümdeki çoğu şarkının bestesi, Mick Jones ve Tommy Brown’a aitti. Çevre temalı La pollution ve Poème sur la 7ème gibi parçalar da yine bu albümdeydi. Albümden çıkan ikinci single’la olan Deux amis pour un amour, aynı kadına âşık olan iki arkadaşın hikayesini konu alıyordu. Parçanın sözleri Roger Dumas, müziği ise Jean-Jacques Debout imzasını taşıyor. 

1969’da Olympia’da verdiği konserlerin ardından yeni albümün hazırlıklarına başlayan Barbara'nın, albümü tamamlamak için son bir şarkıya daha ihtiyacı vardı. Aklına bir süre önce gördüğü bir rüyadan ilham alarak yazdığı sözler geldi sanatçının. Rüyasında gökyüzünden siyah bir kartal inip onun üzerine konuyor, o da kartalı dört yaşındaki yeğeni Laurence’a veriyordu. Sözleri yazdıktan sonra Beethoven’ın bir sonatından ilham aldığı besteyi de tamamladı ve şarkıyı, düzenlemeyi yapması için Michel Colombier’ye yolladı. L'aigle noir adlı parça 1970’in yaz aylarında piyasaya çıktı ve sonbaharda müzik listelerinin zirvesine yerleşti. Bununla birlikte şarkıda aslında ne anlatılmak istendiği gizemini hala koruyor zira Barbara’nın 1997’de yayınlanan otobiyografisinde, çocukluk yıllarında babasının tacizine uğradığını açıklamasının ardından, gökyüzünden inen ve onun uykusunu bölen kartalın aslında sanatçının babasını simgelediğine dair yorumlar var. Bunu yanı sıra Musevi bir aileden gelen ve İkinci Dünya Savaşı sırasında henüz küçük bir çocukken Vichy yönetiminden kaçmak zorunda kalan Barbara’nın, siyah kartal aracılığıyla, Nazi rejiminin amblemini kast ettiğini düşünenler de mevcut. 2015’te yapılan bir ankette, parçanın Mistral gagnant ve Ne me quitte pas’nın ardından, Fransız halkının en sevdiği üçüncü şarkı olarak gösterildiğini de hatırlatalım.

Kanadalı şarkıcı Marc Hamilton’ın seslendirdiği Comme j’ai toujours envie d’aimer, 1970'in Eylül ayında müzik listelerinin bir numarasına oturmuş ve üç hafta boyunca orada kalmayı başarmıştı. Şarkı aynı zamanda Belçika, İsviçre ve Hollanda listelerinde de yer bulmuştu kendine. Parçayı ayrıca Jean-François Michael de hem Fransızca hem de İtalyanca olarak yorumlamıştı aynı yıl. 1993’de ise bu kez "Couvre feu" adlı albümünde Roch Voisine seslendirmişti şarkıyı. Parça, 2003 yılında yayınlanan “Québec müziğinin en iyi şarkıları” listesinde de yer alıyordu.

Şarkıcı / YorumcuParça AdıAlbüm AdıSüre
Brigitte Bardot Tu veux ou tu veux pas Best Of 2:32
Charles Aznavour Le temps des loups Le temps des loups 3:35
Guy Bonnet Marie-blanche Marie-blanche 2:57
Mike Brant Laisse-moi t'aimer Un grand bonheur 3:22
Michel Sardou Les bals populaires Les Grands Moments Live 1:55
Léo Ferré La "the nana" Amour, Anarchie 4:22
Mireille Mathieu Pardonne-moi ce caprice d'enfant Olympia 2005 2:42
Joe Dassin L'Amérique Best of 3CD 2:24
Françoise Hardy Fleur de lune Soleil 3:06
Johnny Hallyday Deux amis pour un amour Vie 3:31
Barbara L'aigle noir Pantin '81 4:30
Marc Hamilton Comme j'ai toujours envie d'aimer Marc Hamilton 3:16